รักษาอาการเวียนหัวบ้านหมุน (Vertigo) ด้วยตัวเอง

เคยเป็นกันบ้างหรือเปล่าคะ เจ้าอาการเวียนหัวแบบบ้านหมุนที่ทำให้เรารู้สึกว่าทุกอย่างรอบตัวมันหมุนติ้วๆไปเรื่อยไม่หยุดเลย แถมยังทำให้เราเสียการทรงตัวและส่งผลให้การดำเนินชีวิตประจำวันแบบปกติของเราเป็นไปโดยยากลำบากหรือแทบจะเป็นไปไม่ได้เลยทีเดียว เพราะแค่จะเดินเพียงไม่กี่ก้าวยังยากเลยค่ะ อันนี้เราเคยเป็นกับตัวเองเมื่อซักประมาณ 5-6 ปีที่แล้ว จริงๆอาการบ้านหมุนนั้นมันเกิดได้จากหลายสาเหตุ แต่ที่พบได้บ่อยก็คือ โรคตะกอนหินปูนในหูชั้นในหลุดหรือเคลื่อน โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน (เกิดจากความผิดปกติของน้ำและแรงดันภายในหูชั้นใน ซึ่งนอกจากอาการเวียนหัวแล้วก็จะมีอาการอื่นๆร่วมด้วยคือ หูอื้อและความสามารถในการได้ยินลดลง) โรคประสาทการทรงตัวหรือประสาทหูชั้นในอักเสบ (เป็นภาวะของประสาทหูชั้นในอักเสบจากการติดเชื้อไวรัส) นอกจากนี้ยังมีสาเหตุอื่นๆได้อีก เช่น อาการข้างเคียงจากการบาดเจ็บหรือการได้รับความกระทบกระเทือนที่ศรีษะหรือคอ และโรคที่เกี่ยวข้องกับสมอง ที่จำเป็นต้องกล่าวถึงสาเหตุต่างๆเหล่านี้กันก่อน ก็เพราะการทำกายภาพบำบัดเพื่อรักษาอาการบ้านหมุนที่จะอธิบายต่อไปนี้ มันเป็นวิธีรักษาที่ใช้ได้ผลเฉพาะอาการเวียนหัวที่เกิดขึ้นจากการที่ตะกอนหินปูนภายในหูชั้นในหลุดหรือเคลื่อนที่เท่านั้น ซึ่งเบื้องต้นอยากจะแนะนำวิธีสังเกตุหรือทดสอบได้อย่างง่ายๆกันก่อนว่าอาการบ้านหมุนของเราเนี่ย มันเป็นเพราะเจ้าตะกอนหินปูนเคลื่อนที่หรือเปล่า หลักๆเลยก็คือมันจะมี
เพียงอาการเดียวคือเวียนหัว ทุกอย่างรอบตัวมันหมุนๆ โดยที่ไม่มีอาการเจ็บหูหรือหูอื้อ และก่อนหน้านี้ก็ไม่ได้มีการบาดเจ็บหรือกระทบกระเทือนใดๆที่ศรีษะหรือคอ ซึ่งโดยปกติถ้าตะกอนหินปูนเคลื่อนที่ไปอยู่ในตำแหน่งที่มันไม่ควรอยู่ มันก็ไม่น่าจะเกิดกับหูทั้งสองข้างในเวลาเดียวกัน ส่วนมากมันจะเกิดกับหูข้างใดข้างหนึ่ง ณ เวลานั้นๆ ดังนั้นเราก็ต้องมาจับสังเกตุอาการของตัวเองกันดูซะก่อนว่ามีหูข้างไหนที่เซนซิทีฟกว่าอีกข้างหนึ่งหรือเปล่า ทีนี้วิธีสังเกตุก็คือการนั่งอยู่กับที่แล้วลองหันหน้าไปทางด้านข้างแบบเร็วๆ (เริ่มจากข้างซ้ายหรือข้างขวาก่อนก็ได้) จากนั้นลองสังเกตดูซิว่า หลังจากที่เราหันหน้าไปทางด้านใดด้านนึงแบบเร็วๆแล้วอาการเวียนหัวของเราถูกกระตุ้นให้รุนแรงเพิ่มขึ้นหรือเปล่า ถ้าเราหันไปด้านไหนเร็วๆแล้วมีอาการเวียนหัวมากขึ้น ก็แปลว่าหูข้างนั้นล่ะที่มีเจ้าตะกอนหินปูนเร่ร่อนอยู่ การทำกายภาพบำบัดโดยการเคลื่อนตะกอนหินปูนให้กลับออกไปจากท่อน้ำในหูชั้นในถือว่าเป็นวิธีการที่ค่อนข้างปลอดภัย ทำได้ง่ายและก็ได้ผลดี แต่ถ้าลองทำแล้วไม่มีแนวโน้มที่อาการจะดีขึ้นก็ควรที่จะไปพบแพทย์นะคะ

ขั้นตอนการบำบัด
1. หาที่นอนที่สามารถทำให้หงายตัวแล้วหัวห้อยลงต่ำกว่าร่างกายได้ 20-30 องศา แนะนำว่าให้นอนที่ขอบเตียงโดยหันให้หัวสามารถห้อยออกไปทางปลายเตียงได้ค่ะ
2. เริ่มต้นโดยการนั่งเหยียดขาตรงออกไปข้างหน้า แล้วหันศรีษะไป 45 องศาทางด้านเดียวกับหูที่มีปัญหาค่ะ (ในวีดีโอคือหูซ้าย)
3. รักษาตำแหน่งของศรีษะไว้ที่ 45 องศาแล้วค่อยๆนอนลงให้ศรีษะห้อยอยู่ต่ำกว่าระดับระนาบประมาณ 20-30 องศา ค้างไว้ 30-60 วินาที (อาการเวียนหัวอาจจะถูกกระตุ้นให้เพิ่มขึ้นขณะทำการบำบัด ซึ่งถือเป็นอาการปกติ)
4. รักษาตำแหน่งของคางให้แหงนขึ้นไว้ขณะหมุนศรีษะไปอีกด้านหนึ่ง (90 องศา) ค้างไว้
30-60 วินาที
5. หมุนตัวนอนตะแคงข้างไปทางด้านที่หันหน้าอยู่ เพื่อให้ศรีษะหมุนเพิ่มไปอีก 90 องศา (ลักษณะคือหน้าจะก้มลงเอียงๆทำมุม 45 องศาจากตำแหน่งหน้าตรง) ค้างไว้ท่านี้อีก 30-60 วินาที
6. เมื่อครบเวลา รักษาตำแหน่งการหันของศรีษะเอาไว้แล้วค่อยลุกขึ้นนั่ง จากนั้นจึงค่อยหันหน้าตรง หลังการบำบัดอาจรู้สึกได้ว่าอาการเวียนหัวเริ่มดีขึ้นและหายไปในที่สุด หรืออาจจะใช้เวลา 2-3 ชั่วโมงถึงจะเริ่มรู้สึกว่าอาการเวียนหัวดีขึ้นและค่อยๆหายไป